پروژه کارآفرینی گلخانه سبزي و صيفي شركت تعاوني چمن بن
دسته بندي :
کارآفرینی »
کشاورزی و زراعت
پروژه کارآفريني گلخانه سبزي و صيفي شركت تعاوني چمن بن در 45 صفحه ورد قابل ويرايش
مقدمه :
رشد و توسعه جوامع انساني ، محدوديت منابع طبيعي و نياز نامحدود انسان به مواد غذايي ، پوشاك ، مسكن و از سوي ديگر محوريت وجودي انسان در عرصه هستي با امتياز نيروي تفكر و انديشه به عنوان نيروي مدير و مبتكر و خلاق ، وي را پيوسته وادار نموده تا در جهت تغيير و تكامل عوامل و عناصر اطراف خويش دائماً و بي وقفه در سعي و تلاش بوده و يك لحظه غفلت به منزله مرگ و نيستي و زيان باشد . ماحصل اين تلاش طبيعتاً سازندگي و بهينه سازي مجموعه عوامل مثبت و در نتيجه ترقي روزافزون تمدن انساني را به دنبال خواهد داشت . با توجه به اين توسعه طلبي خصوصاً در زمينه ارتباطات جمعي و جهاني شدن آن ، همزمان با ورود علم و تكنيك در عرصه هاي زندگي اجتماعي ديگر جاي هيچ درنگ و تأملي را براي بشر باقي نميگذارد تا جدا از اين رابطه پيوستگي عظيم عرض اندام نمايد و البته اين موضوع خود به عنوان يك عنصر مثبت و سازنده در جهت بهبود ساختار اجتماع بشري خودنمايي نموده و تاحد زيادي باعث محو عناصر مخرب اجتماعي به ويژه خودكامگيهاي قطبهاي جهاني شده و نويدي است در جهت بهبود مناسبات و جلوه ارزشهاي والاي انساني .
با توجه به مطالب ذكر شده پيروي از روشهاي جديد و نوين توليد و بهره وري و بهبود ساختار عوامل توليد يك امر واجب و حتمي بوده كه در پيروي از اين اصل طرح ارائه شده فعلي نمونه اي از اين نوع فعاليتها به منظور استفاده بهينه و مفيد و رسيدن به حداكثر توليد يعني اقدام به اجراي عمليات زراعي در فضايي كاملاً كنترل شده و به شيوه اي كاملاً جديد و با نظارت عاليه كارشناسي و تا حدودي به دور از روشهاي سنتي و قديمي ميباشد تا ضمن ارائه و ترويج روشهاي مدرن توليد و ايجاد درآمدي مفيد و اشتغال سازنده براي چند خانوار بتوانيم بخشي از نيازهاي جامعه را تأمين نمائيم .
اهداف اجراي طرح :
ü اشتغالزايي مولد و پايدار در منطقه به صورت مستقيم و غير مستقيم .
ü كمك به توسعه اقتصادي استان .
ü كمك به تحقق اهداف مورد نظر دولت جمهوري اسلامي ايران در زمينه هاي گوناگون .
ü افزايش سطح درآمد تعاوني و كاركنان طرح .
ü ايجاد انگيزه و كار مناسب جهت جوانان .
ü توسعه فضاي سبز و تأمين نياز سبزي و صيفيجات در منطقه .
ü بهره برداري بهتر از منابع آب و خاك با استفاده از جديدترين و مدرنترين تكنولوژي موجود .
شرح اجرايي و توجيه فني طرح :
گرمخانه يا گلخانه به فضاي بسته اي گفته ميشود كه در آن با كنترل مجموعه عوامل حياتي مورد نياز گياه از جمله هوا ، آب ، رطوبت ، نور و تأمين نيازهاي طبيعي ديگر نسبت به پرورش و نگهداري گياه اقدام نموده و يا جهت پيش رس كردن گياه تا شروع فصل رويش و شرايط جوي مساعد و مناسب از آن مكان بهره جست ( تونل هوفمن ) .
با توجه به تعريف فوق گلخانه بايد داراي شرايط و امكانات ويژه اي باشد تا بتوان نياز گياه را از لحاظ عوامل فوق الذكر تأمين نمود كه بطور كلي بايستي داراي مشخصات ذيل باشد :
الف – كنترل دما :
بهترين ويژگي گلخانه وجود سيستم تنظيم حرارتي متناسب با ظرفيت و حجم فضاي گلخانه و نوع گياهاني كه در آن پرورش داده شده و نگهداري ميشوند ، ميباشد . با توجه به حداقل و حداكثر درجه حرارت مطلق دما در سردترين فصل سال برآورد و محاسبات فني خاص نوع و اندازه آن مشخص ميشود. نوع سيستم حرارتي بايستي به گونه اي انتخاب شود كه بتواند به آساني و با كمترين هزينه نياز حرارتي را تأمين نمايد و كمترين بي توجهي در اين مورد ميتواند صرف هزينه و زيانهاي جبران ناپذيري را به دنبال داشته باشد .
ب – كنترل نور :
ويژگي ديگر گلخانه امكان تأمين نياز نوري گياهان ميباشد كه با توجه به انواع پوششهاي موجود و شرايط و صرفه اقتصادي نوع آن انتخاب و به كار گرفته ميشود . از جمله مهمترين انواع آن ، پوشش شيشه اي و پلاستيكي است كه پوشش شيشه اي با توجه به استحكام و شفافيت بهترين پوشش بوده ولي به دليل هزينه بالاي احداث و نگهداري و نياز به اسكلت ويژه و سايه انداز آن در شرايط فعلي در مقايسه با انواع ديگر توصيه نميشود . لذا با توجه به اينكه پوشش پلاستيكي از نظر شفافيت و استحكام نسبت به شيشه مزيت كمتري دارد ولي به دليل ارزانتر بودن آن و امكان نصب و جابجايي آسان و اسكلت سبك و سايه انداز كمتر و انعطاف پذيري آن توصيه شده كه در اين طرح از آن استفاده ميشود . البته در شرايط خاص و با توجه به نياز در صورت عدم تابش نور كافي خصوصاً در طول زمستان به دليل كوتاه بودن روز ميتوان با استفاده از نور مصنوعي كه توسط نصب چراغهاي فلوئورسنت تأمين خواهد شد نياز فوري را برآورده ساخت .
ج – كنترل رطوبت :
يكي ديگر از تجهيزات گلخانه سيستم تأمين و كنترل رطوبت است كه توسط شيوه هاي مختلف اعمال گرديده و با توجه به صرفه اقتصادي و شرايط و موقعيت محل شيوه خاصي طراحي ميگردد .
از جمله ميتوان به دستگاههاي رطوبت ساز يا مسيت و ايجاد بخار آب گرم اشاره نمود كه هر كدام داراي يكسري مزايا و معايبي ميباشند .
د – امكانات اجراي عمليات داخل گلخانه :
از عوامل و عناصر اصلي در طراحي و محاسبه حجم و فضاي گلخانه و ابعاد ساختمان آن ، تأمين شرايط لازم جهت سهولت كار و اجراي عمليات زراعي به نحو احسن ميباشد .
بدين ترتيب با توجه به عوامل فوق الذكر هرگونه تغيير و تحول و تصميم گيري در مورد انتخاب ابعاد ساختمان و انتخاب شيوه اجرايي امكان پذير خواهد بود .
1) طرح گلخانه :
در طراحي جهت گلخانه هاي با پوشش پلاستيكي عواملي مانند جهت تابش نور ، جهت وزش باد ، ابعاد زمين و .... دخالت دارند كه بايستي با در نظر گرفتن اين عوامل بهترين جهت احداث را انتخاب نمود .
در ميان عوامل فوق دو عامل زاويه تابش و جهت وزش باد از عوامل تأثيرگذارتر ميباشند . در شهر بجنورد با توجه به اينكه در نيمكره شمالي قرار داريم و جهت وزش باد نيز عموماً جنوب غرب به شمال شرق ميباشد بنابراين جهت گلخانه ها به صورت شمالي جنوبي استقرار مي يابد .
اين نحوه استقرار علاوه بر حداكثر استفاده از انرژي تابشي ، موجب مقاومت بيشتر اسكلت در برابر باد نيز ميگردد .
2)ساختمان گلخانه :
طرح مورد نظر از 6 واحد 1000 متري در ابعاد 20 *50 متر تشكيل ميگردد كه هر واحد شامل دو بخش نيمه استوانه اي ( تونلي ) از لوله هاي گالوانيزه شماره 5 كه به وسيله بستهاي عمودي و كروي به يكديگر متصل ميشوند به شرح ذيل ميباشد :
ارتفاع ستونها در طرفين و قسمت مياني 3 متر ميباشد .
فواصل قوسها در طول گلخانه 3 متر ميباشد كه اين كمانها توسط 4 رديف لوله گالوانيزه شماره 5 به يكديگر متصل ميگردند .
رشته هاي مفتولي به فواصل 30 سانتي متر از يكديگر در طول گلخانه جهت ايجاد شبكه مستحكمي براي پوشش گلخانه كشيده ميشوند .
قسمت پايه هاي جانبي و مياني گلخانه بصورت سرتاسر به عمق 60 و عرض 40 سانتيمتر بتن ريزي ميگردد .
يك ناوداني سراسري در قسمت مياني بين دو كمان با شيب بسيار ملايم جهت انتقال آب بارندگي تعبيه ميگردد .
جهت تهويه بهتر هواي گلخانه 4 عدد فن با ظرفيت تخليه 2000 متر مكعب در ساعت در طرفين گلخانه نصب و همچنين دريچه هاي جانبي از نوع ROLLUP در طول و دريچه سقفي از نوع بال كبوتري به صورت سراسري در طول گلخانه نصب ميگردد .
در طرفين گلخانه 2 درب آلومينيومي به ابعاد 2 * 2 تعبيه ميگردد .
داخل هر كمان در ارتفاع 5/2 متري از سطح زمين توسط لوله گالوانيزه شماره 2 يا 5/2 توسط جوشكاري به يكديگر متصل كه خود اين لوله توسط لوله هايي به صورت اريب به قسمت بالاتر كمانها متصل ميگردد كه علاوه بر ايجاد استحكام بيشتر سازه در نخكشي بوته ها نيز استفاده ميگردد .
پوشش واحد از پلاستيك مقاوم در برابر اشعه ماوراي بنفش خورشيد ( پلاستيكUV ) كه به وسيله زه هاي آلومينيومي محكم ميگردد ، ميباشد .
در خارج گلخانه در طرفين عرضي 4 اتاقك بوسيله لوله نمره 5/2 و پلاستيك در ابعاد 2 * 2 جهت استقرار پكيجهاي حرارتي و برودتي ساخته ميشود .
جهت تأمين حرارت در فصل زمستان و برودت در فصل تابستان در هر واحد از 4 پكيج حرارتي و برودتي 28 كيلووات با قدرت حداقل BTU150000 نصب ميگردد كه توسط كانال هواي سرد يا گرم به داخل گلخانه هدايت ميگردد .
چند هيتر سيار گلخانه اي جهت مواقع اضطراري پيش بيني ميگردد .
جهت تأمين نور گلخانه با تركيبي از نورهاي آفتابي و مهتابي در فواصل 5 متر در طول گلخانه در 3 رديف استقرار مي يابند .
در هر واحد دستگاههاي رطوبت ساز ( مسيت ) ، دماسنج ، رطوبت سنج و ... در نقاط مختلف تعبيه ميگردد .
3) سيستم آبياري :
آب مورد نياز گياه و حداكثر آبي كه گياه به آن نياز دارد متفاوت است و به طور كلي سرعت مصرف آب بستگي به فاكتورهايي مثل : درصد رطوبت محيط ، شرايط جوي ، درجه حرارت ، عمر گياه ، و نيز مرحله رشد گياه دارد . آب اضافي در محيط ريشه منجر به كاهش اكسيژن خاك و خفگي گياه و نيز منجر به ايجاد بافتهاي ترد و شكننده و حساس نسبت به نفوذ عوامل بيماريزا و آفات گياهي ميگردد .
آبياري نامناسب عامل مهمي در كاهش كيفيت محصول است لذا اجراي يك سيستم آبياري اتومات ، يكنواختي توزيع آب و در نهايت افزايش راندمان توليد را در پي خواهد داشت . در حال حاضر مناسبترين روش آبياري گلخانه ها روش آبياري قطره اي است .
از مزاياي اين روش ميتوان به عوامل زير اشاره نمود :
كاهش تلفات آب ناشي از نفوذ عمقي و سطحي .
حداكثر استفاده اقتصادي از آب در اثر كاهش تبخير از سطح خاك .
كاهش نياز به عمليات آبياري و رفت و آمدهاي بي مورد .
كاهش علفهاي هرز در اثر محدوديت سطح آبياري .
تقليل خطر حمله قارچها ، باكتريها و آفات به دليل اينكه در زير سطح سايه انداز گياه رطوبت كمتري خواهد بود .
با توجه به مرطوب نگه داشتن خاك در سطح بالايي از آبهاي شور هم در اين روش ميتوان استفاده نمود .
1-3 ) مشخصات سيستم آبياري :
روش اجرايي سيستم آبياري TAPE يا نوارهاي آبياري ميباشد . در اين روش در كنار هر رديف كاشت يك رديف لوله تيپ كه خروجيهاي آن بسته به فاصله روي رديف كاشت تعيين ميگردد توسط قطره چكانهاي مخصوصي به نام دريپر آبياري بوته ها را به عهده ميگيرد . اين لوله هاي تيپ با فواصل معين به لوله مانيفولد متصل ميگردند كه دبي هر يك از لوله هاي تيپ با فشار كاركرد 10 متر حدود 3/1 ليتر در ساعت ميباشد .
مدت زمان مورد نياز آبياري در روز بسته به نوع كشت و نياز آبي آن متفاوت است ، ليكن در مورد انواع صيفيجات ، نياز آبي هر بوته در روز را ميتوان بين 5/0 تا 1 ليتر برآورد نمود كه هر واحد گلخانه 1000 متري حدود 1 الي 2 ساعت در روز نياز به آبياري دارد .
بررسي بازار طرح :
استان خراسان شمالي با دارا بودن پتانسيلهاي بالقوه مناسب در بخش كشاورزي توليدات گلخانه اي و نزديكي به بازارهاي مصرف استانهاي همجوار مانند استان گلستان ، خراسان رضوي ، سمنان و بازار تهران و بخصوص آسياي ميانه كه در سالهاي اخير متقاضي بيشترين محصولات گلخانه اي سبزي و صيفي بوده اند ، به گونه اي كه باعث گرديده در 10 سال اخير متوسط قيمت اين نوع توليدات كمتر از مبلغ 7000 ريال نباشد در شرايطي كه در بعضي سالها قيمت تعدادي از اين نوع محصولات حتي به مبالغي چون 30000 ريال نيز برسد .
از سوي ديگر با توجه به شرايط اقليمي خراسان شمالي و نوع خاك و آب و هواي آن ، كيفيت و كميت توليد اين نوع محصولات نسبت به ساير استانها داراي قابليتهاي ويژه اي است كه موجب گرديده هر روزه تقاضاي توليدات سبزي و صيفي گلخانه اي استان افزايش يابد .
با توجه به عدم سرمايه گذاري مناسب در ساليان گذشته در اين خصوص ، چه از نظر تعداد اندك واحدهاي موجود و چه به لحاظ عدم فعاليت علمي و كارشناسي همين تعداد اندك واحدهاي گلخانه اي استان باعث گرديده تا يكي از بهترين و مناسبترين فعاليتهاي اقتصادي در سطح استان با در نظر گرفتن شرايط فوق الاشاره در زمينه دارا بودن بازار مناسب و اشتغال مفيد و پايدار احداث واحدهاي گلخانه اي باشد .
هزينه هاي سرمايه گذاري ثابت طرح :
1- محل اجراي طرح :
زمين محل اجراي طرح در مساحتي به ميزان 9000 مترمربع به همراه مجوز طرح و پروانه بهره برداري آب آن كه به نام مدير عامل شركت تعاوني ميباشد به شرح ذيل و به مبلغ 1500 ميليون ريال به شركت تعاوني فروخته شده كه مبلغ500 ميليون ريال آن در سال اول و مابقي طي 4 سال پرداخت گردد .