مقاله بررسی نقش خانواده در جامعه
دسته بندي :
علوم انسانی »
علوم اجتماعی
مقاله بررسي نقش خانواده در جامعه در 29 صفحه ورد قابل ويرايش
مقدمه
خانواده اولين و مهم‌ترين نهاد درتاريخ فرهنگ و تمدن انساني است واولين مدرسه اي است كه انسان درآن تعليم مي‌يابد و با اصول زندگي اجتماعي وروش تفاهيم باديگران آشنا مي‌شود. خانه، فضايي است كه درزير سقف آن ارزش‌هاي اخلاقي و اجتماعي ازنسلي به نسل ديگر منقل مي‌شود و اسباب رشد عاطفي، اخلاقي، اجتماعي افراد فراهم ميگردد. درجهان امروز متأسفانه به رغم تعاليم حيات‌بخش انبياء بنيان خانواده دركشورهاي صنعتي درحال فرو ريختن است واگر خرمندان و متفكران براي جلوگيري از اين پيش‌آمد، تدابير لازم را اتخاذ نكند، بخش عظيمي از ارزش‌هاي والاي انساني دسخوش خطر خواهد شد و عالم بشري با بحرانهاي مضاعفي روبرو خواهد گرديد. سست‌شدن اساس خانواده، افزايش خشونت، اضطراب، ناامني و بحرانهاي اجتماعي به‌واقع ريشه درعدم توجه به اهميت و نقش خانواده دارد. همان‌طور كه مي‌دانيم شخصيت هرفرد درخانواده شكل مي‌گيرد. روابط عاطفي پدران و مادران با فرزندان خود، اهميت وئ نقش خانواده دارد. همان‌طور كه مي‌دانيم شخصيت هرفرد درخانواده شكل مي‌گيرد. روابط عاطفي پدران و مادران با فرزندان خود، اهميت خانواده و نقش آن را روشن مي‌سازد. ادراك ارزش‌هاي معنوي واخلاقي، رشد اجتماعي، عاطفي، عقلاني و بدني، درحد وسيع درخانواده صورت مي‌گيرد. بنابراين خانواده را بايد نهادي مقدس يا باارزش تقلي كرد. ازسوي ديگر، خانواده نهادي است كه عواطف فرد در آن شكل مي‌گيرد فرد درخانواده نحو بروز عواطف را فرا مي‌گيرد. كنترل كردن عواطف را مي‌آموزد و نيازهاي عاطفي خود را تأمين مي‌كند. شايد هيچ نهاد اجتماعي ديگري به اندازه خانواده در تامين نيازهاي اساسي رواني به ويژه نيازهاي عاطفي، موثر نباشد. به زعم اكثر قريب به اتفاق دانشمندان علوم انساني آنچه تحت عنوان نابسماني هاغي رفتار بشري و به بيان صحيح تر اختلات رفتاري از قبيل بزهكاري، اعتياد به مواد مخدر، سرقت، سرگشتگي‌هاي جنسي، فرار از كانون خانواده و … در جامعه مشاهده مي‌شود ، درحقيقت منشاء و مأوا در تربيت‌هاي غير اصولي و نابسامي‌هاي خانوادگي دارد. بنابراين از روزي كه توجه علماي انسان‌شناسي و به خصوص روان‌شناسان به منشأ علت عمده اختلالات رفتاري بشري جلب گرديد، دروان كودكي سال‌ها ي سرنوشت‌ساز براي پرورش شخصيت و به تبع آن محيط خانواده به عنوان اولين و مهم‌ترين پرورشگاه، مورد توجه و بررسي پژوهشگران قرار گرفت.
يكي از ويژگيهاي دنياي امروز انفجار علم ودانش درهمه حوزه‌هاي و تأثير ژرف آن در زندگي فردي و اجتماعي است. به تناسب گسترش علوم، حيات‌رواني انسان‌ها، پيچيده‌گي مي‌يابد. و براي شناخت بهتر انسان‌ها نسبت به يكديگر در مناسبات اجتماعي كه خانواده بارزترين نمونه آن است، محتاج به علم و دانش بيش از مناسبات اجتماعي كه خانواده بارزترين نمونه آن است، محتاج به علم و دانش بيش از گذشته هستيم و اين امر آموزش‌هاي خانواده را براي هرزن و هرمردي ضروري مي‌سازد. آموزش‌هايي كه ضمن ايجاد شناخت بيشتر اعضاي خانواده را قادر مي‌سازد نقش‌ها و وظايف خود را در رابر همسر و فرزندان به بهترين شكل انجام دهند.
رويكرد نظريه پردازان به مساله تاثير محيط و عوامل محيطي بر پرورش ورشد قوا و استعدادهاي انساني و اهميت اين عوامل دردوران كودكي مساله آموزش والدين را به عنوان يك راه روش كار مطرح ساخت. از طرف ديگر مي‌دانيم كه مدرسه دومين واحد متشكل و درحقيقت به عنوان پلي براي ورود كوكان از محيط محدود بسته و تحت كنترل خانواده به جامعه بزرگ و متنوع انساني است كه درمسير تلاش براي آموزش والدين مورد توجه مجريان برنامه‌هاي آموزش والدين قرار گرفت. مدارس از اين جهت كه خانه دوم فرزندان محسوب مي‌شوند، مكان مناسبي براي بررسي و تنظيم برنامه‌هاي متناسب براي آموزشي والدين هستند. بنابراين نخستين كوشش‌ها درجهت آموزش والدين درهمين مكان‌ها و با كمك و مساعدت مربيان مدارس و استادان دنشگاهها صورت مي‌گيرد. انجمن اولياء و مربيان وزارت آموزش و پرورش متكفل برگزاري اين گونه كلاسهاي آموزش مسائل تربيتي براي والدين دانش‌آموزان در ايران است. اين كلاسها تحت عنوان كلاسهاي آموزش خانواده داير شده است كه در وهله اول گام مثبت و موثري درجهت شكوفايي استعدادهاي دانش‌آموزان اين آينده‌سازان جامعه است.
هدف تحقيق
خانواده در تفكر اسلامي از اساسي‌ترين و نتيجه‌بخش‌ترين واحدهاي اجتماعي است كه مباني آن برالفت، صميميت، فداكاري و ازخودگذشتگي استوار است. درچنين واحد اجتماعي مؤثري چه بسيارند عواملي كه ممكن است. آگاهانه و يا ناآگاهانه در بنيان آن نفوذ كرده و آنرا كرده متزلزل سازد.
براي جلوگيري از نفوذ زيانبار و ويرانگر اين عوامل زن و شوهر به آموزش و آگاهي ويژه محتاج‌اند تا از به‌هم پاشيدگي خانواده جلوگيري بعمل آورند. اين عوامل ممكن است اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، ديني واخلاقي و غيره باشند. زن و شوهر را به اجبار نمي‌توان وادار به زندگي دائم دركنار يكديگر نموده و آنان را وادار نمود كه عليرغم تمايلات دروني ساليان دراز زندگي مشتركي را ادامه دهند. اما با راه حل‌هاي معقول از طريق آموزش مي‌توان جهت ادامه حيات و از بين بردن عواملي كه زندگي مشترك آنان را مورد تهديد قرار داده به تعليم و تفهيم اصول دوجانبه‌اي ك وظايف زوجين را شامل ميگردد پرداخت و آنان را جهت ادامه يك زندگي مسالمت‌آميز تحت آموزش قرار داد. علاوه برآن، پيچيدگي روزافزون روابط اجتماعي، ناشي از تحولات اقتصادي و اجتماعي و تبادل و تهاجم فرهنگي بين ملتها و تأثير مثبت و منفي زائيده از آنها از يكسو و نقش مؤثر والدين در تربيت اجتماعي كودكان و نوجوانان، ضرورت هم‌آهنگي بين خانه و مدرسه، وجود سليقه‌‌هاي فردي ازنظر تربيتي، تفاوتهاي فردي بين فرزندان و اختلافاتي كه پس از تشكيل خانواده ممكن است بين زن ومرد بوجو آيد از سوي ديگر نياز خانواده را به آموزش و افزايش سطح آگاهي درروابط با تربيت فرزندان اجتناب‌ناپذير مي‌سازد. بنابراين هدف از تحقيق زمينه‌يابي درمورد يادگيري والدين در موضوعات تربيتي و تأثير كلاسهاي آموزشي خانواده برروي اوليايي كه از اين كلاسها استفاده كرده در مقايسه بااوليايي كه از اين كلاسها استفاده نكرده‌اند ميباشد.
دوم : تجزيه و تحليل داده‌ها
فرضيه‌اول: آيا كلاسهاي خانواده وزارت آموزش و پرورش اثربخشي لازم را دارند
جدول فراواني مشاهده شده از سئوال 30 فرضيه (1)
سؤالات
خيلي‌كم
كم
متوسط
زياد
خيلي‌زياد
جمع
30
-
-
18
46
36
100
جمع
-
-
18
46
36
100
تحليل فرضيه اول:
باتوجه به فراواني مشاهده شده از داده‌هاي مربوط به سئوال 30 بيشترين فراواني مربوط به آن دسته از اوليائي ميباشد كه معتقدند كه كلاسهاي آموزش خانواده اثربخش لازم را دارد. و فراواني تراكمي متوسط و متوسط به بالا محاسبه شده (100= 36 + 46 +18)
حاكي از اين است كه 100% آموزش خانواده رااثربخش دانسته‌اند.
فرضيه دوم
آيا كلاسهاي آموزش خانواده وزارت آموزش و پرورش نيازهاي آموزشي والدين شركت‌كننده دراين كلاسها را برآورده مي‌سازد؟
جدول فراواني مشاهده شده از سئوالات ذي فرضيه (2)
سؤالات
خيلي‌كم
كم
متوسط
زياد
خيلي‌زياد
جمع
3
-
4
34
38
24
100
4
-
4
30
46
20
100
5
-
5
17
53
25
100
6
-
6
17
48
29
100
7
3
10
24
44
19
100
8
-
5
24
47
24
100
9
2
2
16
48
32
100
23
-
6
22
36
36
100
26
1
3
18
36
42
100
جمع
6
45
202
396
251
900
تحليل فرضيه دوم:
با توجه با فراواني مشاهده شده از داده‌هاي مربوط به سؤالات 3 الي 9 و 23 و 26 بيشترين فراواني مربوط به آن دسته از اوليائي ميباشد ك معتقدند ك كلاسهاي آموزشي خانواده نيازهاي آموزشي والدين شركت‌كننده دراين كلاسها را برآورده مي‌سازد. فراواني تراكمي متوسط و متوسط به بالا محاسبه شده (849 = 251 + 396 + 202) حاكي از اين است كه 94% نيازهاي آموزشي والدين شركت‌كننده برآورده مي‌شود درمقابل 6% معتقدند كه نيازهاي آموزشي والدين برآورده نمي‌شود.
فرضيه سوم
آيا والدين دانش آموزان به طور مرتب و مستمر در كلاسهاي آموزش خانواده شكرت مي‌كنند؟
جدول فراواني مشاهده شده از سؤالات 27 و 28 (فرضيه 3)
سؤالات
خيلي‌كم
كم
متوسط
زياد
خيلي‌زياد
جمع
27
-
1
11
34
54
100
28
-
2
14
48
36
100
جمع
-
3
25
82
90
200
تحليل فرضيه سوم:
باتوجه به فراواني مشاهده از داده‌هاي مربوط به سؤالات 27 و 28 بيشترين فراواني مربوط به آن دسته از اوليائي ميباشد كه معتقدند والدين دانش‌آموزان بطور مرتب و مستمر در كلاسهاي آموزش خانواده شركت مي‌كنند. و فراواني تراكمي متوسط ومتوسط به بالا محاسبه شده (197 = 90 + 82 + 25) حاكي از اين است كه 098% والدين بطور مستمر و مرتب دركلاس‌هاي آموزش خانواده شركت مي‌كنند و درمقابل 2% معتقدند كه بطور مستمر شركت نمي‌كنند.