مقاله بررسی جامع اينترانت

دسته بندي : فنی و مهندسی » کامپیوتر و IT
مقاله بررسي جامع اينترانت در 17 صفحه ورد قابل ويرايش

اينترانت

مفهومي تازه در تبادل اطلاعات موسساتي

چكيده:

سال گذشته ، در بين شركت‌ها الگوي وب از يك انبار يادداشت به ابزار جديدي كه مي‌تواند بازدهي كاري را افزايش دهد تبديل شده است. در حوزه فن آوري اطلاعاتي، شايد اينترانت ها اينترنت داخلي يا موسساتي – تحولي مهم در عصر حاضر به شمار آيند. مفهوم اينترانت، از اينترنت و به عنوان گامي طبيعي در راه تحول آن، حاصل آمده است. همان مقاوله نامه نظارت بر انتقال / مقاوله نامه اينترنت [1] يا به عبارتي همان الگوي خدمات دهنده / خدمات گيرنده [2] وب در اينترنت نيز مورد استفاده قرار مي گيرد. اين مقاله، ابتدا دلايل منطقي براي ايجاد اينترنتهاي موسساتي را شرح مي دهد و دلايل عمده تاثير چشمگير فن آوري اينترانت بر حوزه برنامه هاي كاربردي شبكه هاي تجاري را شرح مي دهد و علت عموميت يافتن فراوان اينترانت در ميان شركت هاي گوناگون را بيان مي دارد. سپس، ويژگي هاي بارز كاربردي آنها توصيف خواهد شد. بحث درباره برنامه هاي خاص اينترانت، كاركردهاي تازه اي كه اينترانت براي تاجران و بهره گيران عمومي فن آوري هاي اطلاعاتي فراهم آورده است و تفاوت هاي مشخص و بارز آن با گروه افزارهاي [3] موجود، از ديگر موضوعاتي است كه به آنها پرداخته خواهد شد.

اينترانت[4] اينترانت شبكه اي رايانه اي است كه از زبان مشترك ارتباطي شبكه جهاني اينترنت براي تبادل داده ها استفاده مي كند و تمام خدمات اينترنت، از جمله پست الكترونيكي ، تار جهان گستر، انتقال فايل (FTP)، گروههاي خبري [5] و تله كنفرانس را در شبكه اي اختصاصي براي استفاده كنندگان مشخص آن شبكه اي اختصاصي براي استفاده كنندگان مشخص آن شبكه ارائه مي دهد و لزوما به اينترنت متصل نيست (6). تفاوت اساسي ميان شبكه اينترانت و ساير شبكه ها در آن است كه اين شبكه ابر اساس پروتكل هاي اينترنت نظير TCP/IP [6] و HTTP [7] شكل مي گيرد. هدف اصلي از نصب اينترانت ها تسهيل ارتباطات و به اشتراك گذاشتن منابع – اعم از سخت افزاري- است؛ كه به اشتراك گذاشتن منابع اطلاعاتي نقش عمده اي در اين نظام دارد(5).


تاريخچه

اينترانت خود تاريخچه اي مستقل ندارد، زيرا يكي از دستاورردهاي اينترنت به شمار مي رود و در واقع چند سالي پس از آنكه اينترنت پا به عرصه جهاني گذاشت، اينترانت و اكسترانت نيز پديد آمد.

بنابراين، براي آشنايي با تاريخچه اينترانت، ناگزير بايد چگونگي شكل گيري اينترنت را مرور كرد؛ به همين سبب در دنيا سال 1995 را سال اينترنت، سال 1996 را سال اينترانت، و سال 1997 را سال اكسترانت نام گذاري كرده اند (3: 70).

در ايران، از اواسط سال 1374 كه نرم افزار سيستم عامل شبكه (NT SERVER) شركت رايانه اي نت اسكيپ [8] وارد كشور شد، به سبب سهولت نصب اينترانت ها بر روي اين سيستم عامل شبكه، نصب اينترانت ها آغاز گرديد و از آن زمان تاكنون، اين جريان در دنيا و ايران رشد فزاينده اي داشته است (1: 67). به طور مثال، وزارت كشاورزي ايران در همان سال توانست از خدمات شبكه اينترنت استفاده كند؛ سپس اداره كل آمار و اطلاعات اين وزارتخانه، با ايجاد اينترانت، اطلاع رساني و ارائه خدمات به متقاضيان را با روشي آسان و سريع به انجام رساند. در اين شبكه، خدمات اطلاعاتي از جمله اخبار و رويدادها، آمار كتاب هاي موجود در كتابخانه اداره كل آمار و اطلاعات و ارتباط با سايت هاي كشاورزي مربوط عرضه مي شود. همچنين اطلاعات سازماني و برنامه هاي كاربردي مانند نظام زراعت يا هزينه توليد محصولات كشاورزي و هواشناسي نيز در دسترس متقاضيان قرار مي گيرد. علاوه بر آن، تصاويري از ديدني هاي ايران همراه با موسيقي نيز قابل بازيابي است (1: 67؛ 4: 55-59).
منطق

شكوفايي اينترنت، به ويژه تب وب، در دو سال گذشته در ميان سازمانهايي با اندازه و حوزه هاي همه گير شده است.

امروزه، شركتها آموخته اند كه ارتباط با اينترنت به معني دستيابي به بسياري از منابع اطلاعاتي – غالباً با ارزش است كه ممكن است براي سازمان مفيد باشد. از طرف ديگر، انتشار اطلاعات و ارتباط با مشتريان و توليد كنندگان از طريق شبكه، از امكانات تازه اي است كه شركت هاي امروزي با آن به عنوان چالشي جديد روبرو هستند.

در اين وضعيت، بسياري از شركت ها از خود مي پرسند: اگر اينترنت بر فن آوري قابل اعتماد، همگاني و تجربه شده اس استوار است. اگر خدمات و برنامه هاي كاربردي متنوع‌اند و اگر وب به استاندارهاي بالفعلي براي دستيابي و اشاعه اطلاعات جهاني تبديل شده است، چرا از همه توان هاي بالقوه آن براي بهره گيري از فرايند هاي دروني اطلاعات بهره نگيريم؟

اينترانت، به عنوان گواه و شاهدي براي پاسخ گويي به اين سوالات شكوفا شده است. به زبان ساده ،« اينترانت» اصطلاحي توصيفي است كه به شبكه داخلي شركت هاي اطلاق مي شود كه از خدمات و فن آوري هاي اينترنت داخلي شركت هايي اطلاق مي شود كه از خدمات و فن آوري هاي اينترنت به طور اخص سيستم وب بهره مي گيرند اما با حد و مرزهاي فيزيكي و فرآيندهاي داخلي و ويژه سازمان منطبق شده اند، طوري كه اطلاعات مسلم و مطمئني را فقط براي كاركنان آن سازمان و نه براي جامعه اينترنت فراهم مي‌آورند. با بهره گيري از اينترانت ها، تدارك فرايندهاي نشر داخلي و ديگر امور مشاركتي و همچنين برقراري ارتباط ساده و بي با افراد ديگر، ساده تر و كارآمدتر است.
جنبه كار كردي اينترنت

از ديدگاه كاركردي ، اينترنت با كمترين هزينه و تلاش و در كوتاهترين زمان، حجم عظيم منابع اطلاعاتي موجود در سازمان را روي رايانه شخصي هر يك از افراد سازمان منتقل و قابل دسترس مي كند. فرض كنيد شركتي 20 سايت رايانه اي و 3000 كارمند دارد. اين كارمندان بايد به اطلاعات سازمان مثل، انبار شركت، تغيير سياست ها، دستنامه هاي آموزشي، فرآيندهاي سازماني و موارد هر چند و مشخصات كالاها دسترسي داشته باشند. گروه هاي كاري ويژه و بخش هاي مختلف، به داده هاي محرمانه و قابل اعتماد نيازمندند. هر بخش احتمالا در حوزه هاي جغرافيايي مختلف غالبا پايگاهي ويژه دارد كه گزارشات و داده هاي آن بخش را شامل مي شود. اين گزارشات بايد براي رئيس اداره فرستاده شود (2 و 1). در فرآيند معمول، گزارشات به صورت نسخه هاي جايي تهيه شده و در قالب منابعي مثل دست نامه‌ها، فهرست ها و غيره توزيع مي شوند. توليد مواد جايي نه تنها گران و وقتگير است بلكه روز آمد كردن منظم آن بسيار دشوار است.

از طرف ديگر، افراد چگونه مطمئن شوند كه اطلاعات دريافتي جديد است و پيش از كهنه شدن به دست آنها رسيده است؟ چگونه بايد اطمينان يافت كه كارمندان از جزئيات سياستگذاري هاي مهم يا مسائل ديگري كه اخيرا تغيير يافته، با خبر شده اند؟ پاسخ صريح به اين سوال آن است كه با فنآوري موجود چنين امري امكان پذير نيست. با اين همه، اين يك حقيقت مسلم است كه اطلاعات بايد تا حد ممكن دقيق و صحيح حفظ شود و سريعا در دنياي تجارت كه هرچه بيشتر پويا و رقابت انگيز است به گردش در آيد.

راه حل مشكلات فوق در اينترانت نهفته است چرا كه اينترانت:

- مي تواند اطلاعات را بر اساس تقاضا و هنگام نياز در اختيار قرار دهد؛

- دقت و روزآمد بودن اطلاعات را تضمين كند؛

- ما را از ذخيره اطلاعات دي يك منبع و مكان واحد مطمئن سازد (هر چند ذخيره اطلاعات در يك محل ضرورتي ندارد).

- اجازه مي دهد تا گروههاي توليد كننده، اطلاعات را نگهداري كنند.

- امروزه، با بهره گيري از فن آوري هاي عمومي اينترنت كه تحولات بنيادي، در ميان انقلاب هاي اينترنتي، انقلابي حقيقي براي سيستم هاي اطلاعاتي جهان تجارت است. اينترانت، هزينه ها را كاهش داده و در زمان توزيع و اشاعه اطلاعات صرفه جويي مي‌كند به جاي توليد مداركي مثل خبرنامه ها، پيش نويس ها، سياست گذاري ها، پروژه ها و ديگر وظايف مشاركتي به صورت نسخه هاي كاغذي و توزيع آنها در بين اعضاء، مي توان اين اطلاعات را بر روي صفحات وب داخلي ذخيره كرد تا بهره گيران اينترانت بتوانند از آنها استفاده كنند.

علاوه بر اين، در اينترانت مي توان اطلاعات برون سازماني موجود در وب را بر اساس نيازهاي شركت سازماندهي كرد. همچنين مي توان از طريق رايانه سرويس دهنده وب داخلي، با گزارشات و انتشارات مرتبط موجود بر روي خدمات دهنده هاي عمومي وب- مثل اطلاعاتي درباره شركت هاي رقيب ارتباط برقرار كرد. به طور خلاصه، به دليل ويژگي هاي منحصر به فرد اينترانت مثل صرفه جويي در هزينه و زمان، تمركز اطلاعات، ايجاد امكان اشتراك و سازماندهي اطلاعات از طريق صفحات وب، بهره گيري از آن براي انجام وظايفي چون انتشارات، مباحث مالي، بيمه، بهداشت، و غيره در ميان شركت هاي عموميت يافته است.

- هم خوان شده است.

برنامه هاي كاربردي اينترانت

استفاده از فن آوري اينترنت در اينترنت هاي اختصاصي، به ويژه استفاده از الگوي وب، شديدا بر فرهنگ شركت ها تاثيرگذار بوده و عادت هاي كاري جاري را تغيير داده است. اين تغييرات در حوزه هاي مختلف كاربردي يك شركت، از بخش بازاريابي و فروش گرفته تا واحدهاي آموزشي و منابع انساني كه هر يك به نحوي درگير امر توليد هستند و با از اطلاعات شركت استفاده مي كنند و بسياري از آنها نيز با يكديگر همكاري دارند، رخ داده است.


چند برنامه آموزشي مرتبط در اين زمينه عبارت اند از:

· انتشار مدارك سازماني: شايد اين برنامه ها از طبيعي ترين يا ضروري ترين برنامه در محيط اينترانتي است كه از الگوي نشر وب نشات گرفته است. مواردي از اينگونه مدارك عبارتند از: خبرنامه هاي داخلي، راهنماهاي منابع انساني، گزارشات سالانه، فهرست قيمت محصولات، فهرست محصولات توليدي، فرصت هاي شغلي و غيره. از ديگر مدارك منحصر به فرد مي توان به اين موارد اشاره داشت: پيش نويس نشست ها، قبض حقوقي كارمندان،‌پيش بيني هاي فروش، مشخصات محصولات جديد و بررسي طرح ها.

· دسترسي به راهنماها و پايگاه هاي اطلاعاتي شركت: به عنوان مثال، جستجو در راهنماي تلفن، فهرست مشتريان ، سرگذشت نامه ها و … ؛

· برنامه هاي كاربردي گروه هاي كاري: مثل مديريت پروژه برنامه نشست ها، گزارشات و غيره؛

· دوره هاي آموزشي: اينترانت امكان دستيابي ساده و كارآمد به دوره هاي آموزشي، منابع درسي، و موارد مشابه را فراهم مي آورد. به دليل امكان بهره گيري از امكانات سمعي و بصري و چند رسانه اي، اين دوره هاي آموزشي نسبت به روش هاي سنتي كارايي بيشتري دارند؛

· ارائه محصولات شركت به مشتريان بالقوه: هر كارمند در هر زمان به بخواهد مي تواند به منابع داده اي جديدي (مدارك، اسلايد و …) كه ممكن است در هر سايتي وجود داشته باشد دسترسي يابد؛

· پست الكترونيكي: در حقيقت روش بالفعلي براي ارتباطات فردي و گروهي در داخل يك شركت است. همچنين كراسه [9] هاي الكترونيكي، جايگزين محصولات كاغذي سنتي شده اند؛

· توزيع نرم افزار. محصولات جديد وبي مثل جاوا، از طريق شبكه امكان دسترسي بهره گيران به نگارش هاي جديد محصولات نرم افزاري را فراهم مي آورند. بنابراين همه بهره گيران به جديدترين نگارش نرم افزاري كه بايد در خدمات دهنده مركزي روزآمد شود. دسترسي خواهند داشت.

يكي از جنبه هاي مهم فن آوري اينترانت آن است كه برنامه هاي كاربردي فوق الذكر كه بخش ها و گروههاي مختلف شركت از آن استفاده مي كنند، از طريق يك واسطه ساده و آسان كار گرافيكي و فرامتن در دسترس قرار مي گيرند. براي استفاده صرفا بايد روي دكمه ارتباط تقه زد.