آشنایی اجمالی با سوره های قرآن

دسته بندي : علوم انسانی » معارف اسلامی


آشنایی اجمالی با سوره های قرآن


فهرست مطالب :



عنوان


صفحه


عنوان


صفحه

کلّیات:


7


سوره هود


29

قرآن


7


سوره یوسف


30

سوره


7


سوره رعد


31

حروف مقطعه


7


سوره ابراهیم


32

تفسیر حروف مقطعه


8


سوره حِجر


33

سوره های مکی و مدنی


11


سوره نَحل


34

سجده های قرآن


11


سوره اسرا


35

اسامی بخشهای مختلف سوره های قرآن


13


سوره کَهَف


37

عناوین دیگر


13


سوره مریم


38

آشنایی با سوره های قرآن:





سوره طه


39

سوره حمد


15


سوره انبیاء


40

سوره بقره


16


سوره حَج


41

سوره آل عمران


18


سوره مومنون


42

سوره نساء


19


سوره نور


43

سوره مائده


21


سوره فُرقان


45

سوره انعام


22


سوره شُعرا


46

سوره اعراف


23


سوره نَمل


47

سوره انفال


25







سوره توبه


26







سوره یونس


28
















سوره قصص


48


سوره اَحقاف


68

سوره عنکبوت


49


سوره محمّد


70

سوره روم


50


سوره فتح


71

سوره لقمان


51


سوره حُجُرات


72

سوره سجده


52


سوره ق (قاف)


73

سوره اَحزاب


53


سوره ذاریات


74

سوره سبأ


54


سوره طور


75

سوره فاطر


55


سوره نُجم


77

سوره یس


56


سوره قَمَر


79

سوره صافات


57


سوره رَحمن


80

سوره ص (صاد)


58


سوره واقعه


81

سوره زُمر


59


سوره حدید


82

سوره مؤمن


60


سوره مجادله


83

سوره فصلت


62


سوره حَشر


84

سوره شوری


64


سوره ممتحنه


85

سوره زُخرُف


65


سوره صَف


86

سوره دُخان


66







سوره جاثیه


67

















سوره جمعه


87


سوره عَبَس


105

سوره منافقون


88


سوره تکویر


106

سوره تغابن


89


سوره اِنفِطار


107

سوره طلاق


90


سوره مُطَّفقین


108

سوره تحریم


91


سوره اِنشقاق


109

سوره مُلک


92


سوره بروج


110

سوره قَلَم


93


سوره طارق


111

سوره حاقه


94


سوره اَعلی


112

سوره معارج


95


سوره غاشیه


113

سوره نوح


96


سوره فجر


114

سوره جن


97


سوره بَلَد


115

سوره مُزَمِّل


98


سوره شَمس


116

سوره مُدَّثر


99


سوره لَیل


117

سوره قیامت


100


سوره ضُحی


118

سوره دهر


101


سوره اِنشراح


119

سوره مُرسلات


102


سوره تین


120

سوره نَبَأ


103







سوره نازعات


104

















سوره عَلَق


121


سوره فَلَق


138

سوره قدر


122


سوره ناس


139

سوره بَیِّنه


123


منابع و مآخذ


140

سوره زلزال


124







سوره عادیات


125







سوره قارعه


126







سوره تکاثر


127







سوره عصر


128







سوره هُمَزَه


129







سوره فیل


130







سوره قریش


131







سوره ماعون


132







سوره کوثر


133







سوره کافرون


134







سوره نَصر


135







سوره لَهَب


136







سوره اخلاص


137









کلیات:

قرآن:

کتاب عملی اسلام و دستور العمل برای زندگان است و تنها برای خواندن بالای قبرهای مردگان و آویزان کردن به سینه ی کودکان و حفاظت مسافران و جهیزیه ی دختران نباید مورد استفاده قرار گیرد ، لکن باید به این نسخه ی حکیمانه عمل نمود و راه و روش زندگانی را از آن آموخت تا در پرتو اشعه ی تابناک آموزش و پرورش قرآن ، تعلیمات عالیه ی آن، جامعه راه سلامت و سعادت را پیموده به کمال مطلوب که علت غایی خلقت است، برسد.

گِردِ قرآن گَرد زیرا هر که در قرآن گریخت آن جهان جست از عقوبت این جهان جست ازفِتَن

( حکیم سنایی)

سوره:

برای کلمه «سوره» چند معنی گفته اند :

1. سوره از «سُور» به معنی حصار شهر است ، چون سوره ی قرآن پیرامون آیاتی را فرا گرفته و آن ها را گرد هم آورده است . و نیز همچون حصار و قلعه ی شهر بلند مرتبه و رفیع است .

2. سوره از «سَوار» به معنی دستبند است . چون سوره ی قرآن مانند دستبند آیاتی از قرآن را در بر گرفته است.

3. چون سوره های قرآن بر روی هم قرار گرفته اند ، به آن سوره می گویند.

حروف مقطعه:

حروف مقطّعه یعنی جدا جدا، چهارده حرف از حروف الفبای زبان عرب در ابتدای 29 سوره ی قرآن مجید می باشد ، که آن ها را « حروف مقطّعه » می نامند. و آن حروف عبارت اند از :

الف ، ح ، ر ، س ، ص ، ط ، ع ، ق ، ک ، ل ، م ، ن ، ه ، ی .

حروف مقطّعه ی قرآن یک حرفی ، دو حرفی ، سه حرفی ، چهار حرفی و پنج حرفی است که به ترتیب عبارت اند از :

یک حرفی : ص ، ق ، ن .

دو حرفی : طه ، طس ، یس ، حم .

سه حرفی : الم ، الر ، طسم .

چهار حرفی : المص ، المر .

پنج حرفی: کهیعص ، حمعسق .

« درباره ی حروفی که در آغاز برخی از سوره ها آمده ، قرآن پژوهان ، دیدگاه های گوناگونی ارائه

کرده اند ؛ که مهم ترین آن ها عبارت اند از :

1. پیام آنها را تنها خدا می داند .

2. نام سوره ها

3. اشاره با نام یا وصفی از اوصاف خدا.

4. سوگندهای قرآن

5. کتابی از همین حروف است .

تفسیر حروف مقطعه با مغزهای الکترونیکی :

چندی قبل ، مجلّه ی معروف مصری « آخر ساعة » که بزرگترین مجلّه ی مصور خاورمیانه محسوب می گردد ، گزارشی درباره ی تحقیقات شگفت انگیز یک دانشمند مسلمان مصری در مورد تفسیر پاره ای از آیات قرآن مجید به کمک مغزهای الکترونیکی منتشر ساخت که اعجاب همگان را در نقاط مختلف جهان بر انگیخت.

این تحقیقات که محصول سه سال کوشش پیگیر و کار مداوم « دکتر رشّاد خلیفه » دانشمند شیمیدان مصری بود ، بار دیگر این حقیقت را به ثبوت رسانید که این کتاب بزرگ آسمانی محصول مغز بشر نیست و انسان ها قادر نخواهند بود ، مثلِ آن را بیاورند .

دکتر رشاد این تحقیقات را در آمریکا در شهر « سانت لویس » در ایالت « میسوری » انجام داد .تمام کوششِ استاد مزبور برای کشفِ معانیِ حروفِ مقطّعه ی قرآن یعنی حروفی مانند ( ق ، الم ، یس و ..... ) صورت گرفته است ، او به کمک محاسبات پیچیده ای ثابت کرده است که رابطه ی نزدیکی میان حروف مزبور ، با حروف سوره ای که در آغاز آن گرفته اند ، وجود دارد ( دقت کنید ) .

دکتر رشاد می گوید: « می دانیم قرآن مجید 114 سوره دارد که از میان آن 86 سوره در مکّه نازل گردیده و 28 سوره در مدینه ، و از میان مجموع سوره های قرآن 29 سوره که در آغاز آن ها « حروف مقطّعه » آمده است .

جالب اینکه این حروف ، مجموعاً درست نصف حروف 28 گانه ی الفبای عربی را تشکیل می دهد و آن عبارت اند از : ( ا ، ح ، ر ، س ، ص ، ط ، ق ، ک ، ل ، م ، ن ، ه ، ی ) که گاهی آن ها را « حروف نورانی » نیز می نامند . »

او می گوید : سال ها بود که من می خواستم بدانم معنی این « حروف به ظاهر از هم بریده » در آغاز سوره های قرآن چیست؟ و هر قدر به تفاسیر مفسّرانِ بزرگ و آرای مختلفی که در این زمینه داده بودند ، مراجعه کردم ، پاسخ قانع کننده ای نیافتم ، از خداوند یاری جستم و به مطالعه دست زدم.ناگهان به این فکر افتادم که شاید میان این حروف ، و حروف هر سوره ای که آن ها در آغازش قرار گرفته اند رابطه ای وجود داشته باشد .

امّا بررسی تمام حروفِ 14 گانه ی نورانی در 114 سوره ی قرآن و یقین نسبت هر یک از آن ها و محاسباتِ فراوانِ دیگری که می بایست در این زمینه بشود ، چیزی نبود که بدون استخدام مغزهای الکترونیکی امکان پذیر باشد . لذا قبلاً تمام حروف مزبور را در 114 سوره ی قرآن به طور جداگانه و همچنین مجموع حروف هر سوره را دقیقاً تعیین کرده ، با شماره ی هر سوره ، به مغز الکترونیکی ( برای انجام محاسبات پیچیده ی بعدی ) سپردم این کار و مقدّمات دیگر در مدّت دو سال عملی شد .

سپس مغز الکترونیکی را یک سال تمام برای انجام محاسباتی که به آن اشاره شد به کار گرفتم . نتیجه ی این محاسبات بسیار درخشان بود و برای نخستین بار در تاریخ اسلام پرده از حقایق شگفت انگیزی برداشته شد که اعجاز قرآن را ( علاوه بر جنبه های دیگر ) از نظر ریاضی و نسبت حروف قرآن کاملاً روشن ساخت.مغز الکترونیکی با محاسبات خود برای ما روشن ساخت که میزان هر یک از حروف 14 گانه در هر سوره از 114 سوره ی قرآن به نسبت مجموع حروف آن سوره ؛ چند در صد است.

فی المثل ، پس از محاسبه می یابیم که نسبت حروف قاف که یکی از حروف نورانی قرآن است ، در سوره ی « فلق » بزرگترین رقم را دارد (700،6 ) درصد و درجه ی اول در میان سوره های قرآن است . ( البته به استثنای سوره ی ق ) بعد از آن سوره ی « قیامت » قرار دارد که تعداد قاف های آن نسبت به حروف مزبور ( 907 ، 3 ) درصد می باشد و پس از آن سوره ی « والشًّمس » است ( 906 ، 3 ) درصد و همان طور که ملاحظه می کنیم ، تفاوت سوره ی « قیامت » و « الشًّمس » فقط یک هزارم درصد است !

و به همین ترتیب این نسبت را در تمام 114 سوره ی قرآن به دست می آوریم ( نه تنها درباره ی این یک حرف بلکه درباره ی تمام حروف 14 گانه ی نورانی ) و به این ترتیب نسبت مجموع حروف هر یک از سوره ها با یکایک این حروف . اکنون به نتایج جالبی که از این محاسبات به دست آمده ؛ توجّه فرمایید :

1. نسبت ( ق ) در سوره ی « ق » از تمام سوره های قرآن بدون استثناء بیش تر است ، یعنی آیاتی که در طی 23 سال ، دوران نزول قرآن ، در 113 سوره ی دیگر قرآن آمده ، آنچنان هست که حرف قاف در آن ها کمتر به کار رفته است ، و این راستی حیرت آور است که انسانی بتواند مراقب تعداد هر یک از حروف سخنان در طول 23 سال باشد ، و در عین حال آزادانه مطالب خود را بدون کمترین تکلفی بیان کند. مسلّماً چنین کاری از عهده ی یک انسان بیرون است ، حتّی محاسبه ی آن برای بزرگترین ریاضی دانان بدون کمک مغزهای الکترونیکی ممکن نیست.

این ها همه نشان می دهد که نه تنها سوره ها و آیات قرآن ، بلکه « حروف قرآن » نیز روی حساب و نظام خاصّی است که فقط خداوند قادر بر حفظ آن می باشد.

همچنین محاسبات نشان داد که حرف ( ص ) در سوره ی « ص » نیز همین حال را دارد ، یعنی مقدار آن به تناسب مجموع حروف سوره ، از هر سوره ی دیگر قرآن بیش تر است .

و نیز حرف (ن) در سوره ی « ن و القلم » بزرگ ترین رقم نسبی را در 114 سوره ی قرآن دارد ، تنها استثنایی که در این زمینه وجود دارد ، سوره ی « حجر » است که تعداد نسبی حروف (ن) در آن بیش تر از سوره ی ( ن و القلم ) است ، اما جالب این است که سوره ی « حجر » یکی از سوره هایی است که آغاز آن ( الر ) می باشد . و بعداً خواهیم دید این سوره ها که آغاز آن ها ( الر ) است باید همگی در حکم یک سوره محسوب گردد ، و اگر چنین کنیم نتیجه ی مطلوب به دست خواهد آمد ، یعنی نسبت تعداد ( ن ) در مجموع این سوره ها از سوره ی « ن و القلم » کم تر خواهد شد !

2. چهار حرف ( المص ) را در آغاز سوره ی اعراف در نظر بگیرید ، اگر الف ها ، لام ها ، میم ها و صادهایی که در این سوره وجود دارد ، با هم جمع کنیم و نسبت آنرا با حروف این سوره بسنجیم ، خواهیم دید که از تعداد مجموع آنها در هر سوره ی دیگر قرآن بیش تر است !

همچنین چهار حرف ( المر ) در آغاز سوره ی « رعد » همین حال را دارد ، و نیز پنج حرف ( کهیعص ) در آغاز سوره ی « مریم » اگر روی هم حساب شوند ، بر مجموع این پنج حرف در هر سوره ی دیگر قرآن فزونی دارند !

در اینجا به چهره ی تازه تری از مساله برخورد می کنیم که نه تنها یک حرف جداگانه در این کتاب آسمانی روی حساب و نظم خاص گسترده شده ، بلکه حروف متعدّدِ آن نیز چنین وضع حیرت آوری دارد .

3. تا کنون بحث درباره ی حروفی بود که تنها در آغاز یک سوره ی قرآن قرار داشت ، اما حروفی که در آغاز چند سوره قرار دارد ( مانند المر و الم ) شکل دیگری به خود می گیرد ؛ و آن اینکه بر طبق محاسبات مغز الکترونیکی مجموع این سه حرف مثلاً ( ا، ل، م ) اگر در مجموع سوره هایی که با « الم » آغاز می گردد ، حساب شود، و نسبت آن با مجموع این سوره ها به دست می آید ، از میزان آن در هر یک از سوره های دیگر قرآن بیش تر است .